Σχετικά με τις συγχωνεύσεις, του Μάρκου Πυλαρινού
Τις τελευταίες εβδομάδες, εχει εμφανιστεί ενα μείζον ζήτημα. Το ζήτημα αυτό αποτέλεσε και την αφορμή, την εναρκτήρια ώθηση αν θέλετε, της δημιουργίας αυτού του άρθρου.
Επρόκειτο για της πιθανές συγχωνεύσεις εσπερινών σχολείων. Είμαι μαθητής εσπερινού λυκείου και μαθητής γενικότερα, οπότε όπως καταλαβαίνετε, είναι κάτι που συνδέεται άμεσα με την πραγματικότητά μου, ανάμεσα σε πολλούς συμμαθητές μου. Πιο συγκεκριμένα, φοιτώ στο Εσπερινό Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις του Μοσχάτου, στη Δ’ Λυκείου.
Όπως προανέφερα, οι συγχωνεύσεις αποτελούν εν μέρει αφορμή, οπότε θα ήθελα να ξεκινήσω με κάτι λίγο γενικότερο. Την Παιδεία. Παιδεία όχι ως απαραίτητα μόνο τις πρώτες εικόνες που εισέρχονται στη σκέψη κάποιου, όπως σχολικά ιδρύματα, τάξεις παιδιών, καθηγητές στον πίνακα, παιδιά στο προαύλιο, αλλά γενικότερα, την πρόσληψη γνώσης, γενικής και ειδικής. Την ελευθερία της, την ορθότητά της, την έλλειψη δογματισμού που πρέπει να διαθέτει.
Η παιδεία, δεν είναι τα μαθήματα που θα πάρει ενας μαθητής για το σπιτι, η παιδεία ειναι ο θεμελιώδης λίθος της βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης εξέλιξης ενός ατόμου. Είναι ένας όρος τόσο ισχυρός, που ολόκληρα έθνη μπορούν να ανθίσουν βασιζόμενα πάνω της, ή στο άλλο άκρο, ολόκληρα έθνη μπορούν και να χειραγωγηθούν μέσω αυτής. Είναι οι αξίες, η ηθική, η γνώσεις με τις οποίες θα εξοπλιστεί κάποιος και ανάλογα θα εισηχθεί και θα προσφέρει σε μια κοινωνία. Όπως και πολύ συνάνθρωποί του, που εν τέλει θα ορίσουν και το χαρακτήρα ενός συνόλου, καλό ή κακό.
Ειδικότερα τωρα, μπαίνουμε στο χώρο του σχολείου. Όπως όλοι μας στην αρχή – διότι δεν πιστεύω να υπάρχει παιδί έξι ετών να θυσιάζει οικειοθελώς τα ξέγνοιαστα χρόνια του και το ατελείωτο παιχνίδι του, προς χάριν του εγερτηρίου στις επτά η οκτώ το πρωί ακολουθώντας μία, για τα δεδομένα, απίστευτα οριοθετημένη μέρα – και εγώ μίσησα το σχολείο.
Αιώνιος πολέμιος, χρόνια. Αλλά ήμουν τυχερός όσον αφορά το διδακτικό περιβάλλον το οποίο μου προσφέρθηκε στα πρώτα εκείνα χρόνια. Βρέθηκα, μαθαίνοντας μέρα με την ημέρα, νέα γράμματα, να ανακαλύπτω λέξεις γραμμένες που ξαφνικά είχαν νόημα, περισσότερο νόημα, κάθε μερα. Από τότε γνωρίζω πολύ καλά την ευχαρίστηση της παιδείας, της μόρφωσης, της ανακάλυψης, αν και όχι απαραίτητα του σχολείου. Από τότε μέχρι τώρα, έχω απορροφήσει πολλές εμπειρίες. Έχω «πείρα» χρόνων και χρόνων διδασκαλίας. Καλοί εκπαιδευτικοί, κακοί εκπαιδευτικοί, εξαίσιοι εκπαιδευτικοί. Γνωρίζω τη δομή του σχολείου και του συστήματος παιδείας, λόγω των ετών που έχω αφιερώσει στα σχολεία, παρατηρώντας.
Η παρατήρηση επομένως, μας φέρνει σε κάτι που βλέπω χρόνια, το καίριο ζήτημα. Τα λάθη. Τα απανωτά λαθη. Εκπαιδευτικών, του συστήματος παιδείας. Θα μπορούσα κάλιστα να πω ότι δεν με ενδιαφέρουν καθόλου όλα αυτά, ότι εγώ με το καλό τελειώνω φέτος και ότι δεν είναι κάτι που θα με επιρρεάσει. Αλλά έχω αντιμετωπίσει τόσα σφάλματα, έχω ξοδέψει τόσα χρόνια στα σχολεία και έχω δει τόσους μαθητές που αντιμετωπίζουν προβλήματα – και θα έχουν και άλλα να αντιμετωπίσουν τώρα – που δεν μπορώ να αδιαφορίσω, να επαναπαυτώ.
Επομένως, θέλω και εγώ να τα αντιμετωπίσω. Θα μπορούσε κάποιος να ρωτήσει βέβαια «Και ποιος είσαι εσύ που θα πεις στον καθηγητή πως θα κανει τη δουλειά του;». Αντιθέτως, η άποψή μου είναι ότι η ιδιότητά μου ως μαθητής, με χρίζει το κατ΄ εξοχήν άτομο να «πει στον καθηγητή πως να κάνει τη δουλειά του» και οποιοσδήποτε μαθητής. Διότι οι μαθητές, εξαρτώνται απο τον καθηγητή τους, τον δάσκαλό τους. Ο καθηγητής έχει την υπέρτατη ευθύνη να προσφέρει στους μαθητές του, άλλον εναν ακόμη λίθο στα θεμέλια που χτίζουν όλοι οι εκπαιδευτικοί. Αυτός είναι ο λόγος, που θρέφω αμείωτο σεβασμό για τους άνθρωπους οι οποίοι τιμούν κάθε μέρα το επάγγελμά τους με αυτόν τον τρόπο.
Ίσης ή και μεγαλύτερης σημασίας ίσως είναι και τα λάθη του συστήματος. Ένα από αυτά, η διδακτική εντολή του παιδαγωγικού ινστιτούτου για την τελευταία τάξη του λυκείου, η οποία περιορίζει όλους τους καθηγητές της Ελλάδας στο να έχουν ολοκληρώσει όλοι την ίδια ύλη μέχρι την έναρξη των Πανελληνίων. Αποτυχία της επίτευξης αυτού – από μονάχα έναν καθηγητή - σημάινει αναθεώρηση της ύλης των Πανελληνίων και την επακόλουθη αίτηση του καθηγητή για επίδομα από τον ΟΑΕΔ. Η εντολή αμέσως προϋποθέτει ότι όλοι, όλοι η μαθητές και καθηγητές στην τελευταία τάξη του λυκείου αυτη τη στιγμή στην Ελλάδα, ειναι πανομοιότυποι. Όλοι εχουν τον ίδιο ρυθμό προόδου, πρέπει να κάνουν ολοι τα ίδια κεφάλαια ταυτόχρονα χωρίς περιθώρια αυτοσχεδιασμού.
Και άλλα παρόμοια χαρακτηριστικά, που καταπνίγουν το χαρακτήρα και οποιαδήποτε προσπάθεια ενός εκπαιδευτικού να προσαρμοστεί στις ανάγκες των μαθητών του, αντί για το αντίθετο. Μετά έρχεται η κατάργηση του προγράμματος πρόσθετης διδακτικής στήριξης. Αν ο λόγος που καταργήθηκε, ήταν λόγω έλειψης μαθητών και άσκοπο διορισμό καθηγητών με επακόλουθο τις «άσκοπες» δαπάνες, τότε κάποιος είχε λάθος εικόνα για το πρόγραμμα. Απλούστερα, αν μια τάξη ΠΔΣ ήταν γεμάτη, κάποιος δεν έκανε σωστα τη δουλειά του. Το ΠΔΣ υπήρχε καθαρά για την κάλυψη κενών λίγων μαθητών που είτε είχαν προβλήματα με την ύλη, είτε απουσίαζαν. Και υπάρχουν και άλλες παρόμοιες «περικοπές». Η μεγαλύτερη από αυτες, η αμέλεια.
Τώρα για τις συγχωνεύσεις. Κάτι το οποίο θα πλήξει μαθητές ακόμη πιο σφοδρά. Το εσπερινό σχολείο, είναι ένας θεσμός απίστευτα παρεξηγημένος. Στερεότυπα του είδους «οι ναρκομανείς, οι κλέφτες, οι ταραξίες και όλο το κακό συναπάντημα είναι στα νυχτερινά». Ένα στερεότυπο που αδυνατώ τη γέννησή του να κατανοήσω. Αλλά δυστυχώς, είναι η άποψη ενός αισθητά μεγάλου ποσοστού της κοινής γνώμης.
Διάφορα περιστατικά του είδους έχουν υπάρξει παντού, ακόμα και στα ημερήσια. Μην ξεχνάμε την εποχή που η τηλεόραση βούιζε με νεα για «βαποράκια εξω απο σχολείο διακινώντας ναρκωτικά». Αλλά θα τα παραβλέψω όλα αυτα διότι ο σκοπός μου δεν είναι να απαγγείλω ευθύνες ή να αμαυρώσω την εικόνα κάποιου άλλου σχολείου. Η αλήθεια παραδόξως ειναι πολύ διαφορετική. Το εσπερινό είναι ενα σχολείο κυριολεκτικά δεύτερης ευκαιρίας. Κόσμος με όλων των ειδών τα προβλήματα και τις δυσχέριες καταφεύγει στο εσπερινό για μία ευκαιρία να τελειώσει το σχολείο. Ίσως να ξεκινήσει σπουδές. Να εξασφαλίσει κατά κάποιον τρόπο, κάποια ισότητα σε μία κοινωνία που εμπορεύεται «χαρτιά». Είναι όλοι οι λόγοι που γράφτηκα και εγώ και δεν θα άλλαζα το σχολείο μου με τίποτε. Είναι ένα ήσυχο περιβάλλον, όπου επικρατεί η ισότητα, αντί για την υπεροψία απέναντι σε άλλο ενα απο αυτά τα «άτακτα παιδια» και τα μαθήματα, στην δική μου περίπτωση τουλάχιστον, θα τα περιέγραφα «κολεγίου».
Μαθητές που έρχονται από δουλειές όλη την ημέρα και ακόμη προσπαθούν να είναι εκεί στην ώρα τους, να τελειώσουν το σχολείο. Όλα αυτά βέβαια, ειναι «υποκειμενικά». Δεν είναι κάτι που φαίνεται στα χαρτιά, στους αριθμούς που λαμβάνει το υπουργείο παιδείας. Τα μόνα επιτεύγματα μιας συχγώνευσης θα ήταν τόσος κόσμος να χάσει το μόνο οικείο σχολικό περιβάλλον που είχε. Να χάσει οποιαδήποτε δίοδο επικοινωνίας με τους καθηγητές σε μια τάξη 35 ατόμων, για να μην ξεχνάμε και την επιπλέον απόσταση. Από το άθροισμα όλων, απορρέει το γεγονός οτι ενα μεγάλο ποσοστό, για να μην πω άνω των μισών, θα τα παρατήσει. Και αμέσως, χάσαμε άτομα που χρειαζόμασταν. Όπως είπε και ένας καθηγητής μου, «Κάθε παιδί στο νυχτερινό είναι κέρδος για την κοινωνια». Διότι, όπως πριν, η παιδεία με την οποία εξοπλίζεται ο άνθρωπος, θα ορίσει το χαρακτήρα του συνόλου, της κοινωνίας.
Έχουμε και εμείς προβλήματα βλέπετε, οι «ναρκομανείς, οι κλέφτες, οι ταραξίες και όλο το κακό συναπάντημα στα νυχτερινά»...
Πυλαρινός Μάρκος Δ’2
Εσπερινό Μοσχάτου
